Cách trồng các loại đậu

aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-17.jpg.webp

Các loại đậu tương đối dễ trồng, là lựa chọn phù hợp cho những người mới bắt đầu làm vườn hoặc một khu vườn mới. Cây họ đậu vô cùng đa dạng, từ loại đậu xanh dây leo đến quả đậu. Hãy bắt đầu gieo từ hạt trực tiếp xuống đất ở vị trí bạn muốn trồng, vì cây họ đậu không thích bị di dời, cấy ghép. Các loại đậu dễ bị nhiễm một số bệnh, nên việc tưới nước vừa phải và giữ cho tán lá khô ráo sẽ giúp cho cây khỏe mạnh. Chỉ cần chăm sóc một chút là bạn sẽ có được món rau mềm chỉ trong vài tháng ngắn ngủi.

Phần 1: Chuẩn bị nơi gieo trồng​

1. Chọn nơi có ít nhất từ 6 đến 8 giờ nắng​

Hầu hết các loại cây họ đậu đều ưa nắng. Bạn hãy quan sát sân vườn cả ngày, và để ý những khu vực nào có ánh mặt trời chiếu nắng tốt. Vào buổi trưa chiều, ánh sáng mặt trời có thể trở nên gay gắt nên bạn hãy tìm nơi có nhiều ánh sáng vào buổi sáng nhưng được che bóng một phần vào cuối ngày.
  • Một số đậu sống tốt trong môi trường bán râm, hoặc từ 4 đến 6 giờ nắng. Khi bạn đi mua hạt giống, hãy xem thông tin về độ nắng phù hợp của cây in trên bao bì.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-1-Version-2.jpg.webp

2. Xới đất sâu xuống từ 20 đến 25 cm​

Để dễ làm, bạn có thể tưới nhẹ nước lên đất trước khi dùng cuốc hoặc xẻng làm vườn đào xới cho tơi đất.
  • Các loại đậu hạt & đậu ăn quả phát triển mạnh trong đất thoát nước tốt. Đối với đất chai cứng, bạn hãy trộn thêm cát, phân chuồng hoai mục, hoặc phân ủ khi xới đất.
  • Bạn có thể thử đào một cái hố nông, sau đó dùng vòi tưới nước trong khoảng một phút. Nếu nước đọng thành vũng và không thoát đi hết, thì bạn cần phải cải tạo đất bằng cách trộn thêm vào các chất hữu cơ hoặc cát. Bạn cũng có thể nhặt một nắm đất rồi vo tròn. Nếu nó tạo thành một khối cứng không bị vỡ vụn nhiều, nghĩa là đất bị khô cứng.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-2-Version-2.jpg.webp

3. Bón thêm phân bón không chứa nitơ​

Bạn hãy chọn phân bón NPK có số đầu tiên (thông số nitơ) là 0 hoặc 1, và các số thứ hai và thứ ba thì cao hơn, chẳng hạn như 0-10-10.
Rải phân lên khu vực trồng, sau đó trộn vào đất.
  • 3 con số NPK đề cập đến hàm lượng nitơ (N), phốt pho (P) và kali (K) của loại phân bón. Phân bón 0-10-10 nghĩa là có 10% phốt pho và 10% kali; phần còn lại là chất độn.
  • Cây họ đậu không cần nhiều phân bón và chúng có thể hấp thụ nitơ từ không khí. Bón quá nhiều hoặc thường xuyên sẽ khiến cho tán lá phát triển mà lại ít đậu quả.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-3-Version-2.jpg.webp

4. Tăng độ axít cho đất nếu độ pH trên 6,5​

Để kiểm tra độ pH cho đất, bạn hãy trộn đất với nước cất tỉ lệ 1:1, cắm que thử vào hỗn hợp và đợi trong 20 đến 30 giây, sau đó so sánh màu của que với màu của bộ kit. Cây đậu ưa đất có tính axít (đất hơi chua) với độ pH từ 6,0 đến 6,5. Nếu độ pH của đất lớn hơn 6,5, hãy thêm chất khử chua chẳng hạn như lưu huỳnh hoặc sunphat nhôm.
  • Tìm mua chất khử chua hoặc các chất cải tạo đất khác tại các cửa hàng vật tư làm vườn. Đọc kỹ hướng dẫn và rắc một lượng như chỉ định để đáp ứng độ pH mà bạn cần. Theo nguyên tắc chung, ta nên rắc 110 đến 230 g lưu huỳnh trên mỗi mét vuông, sau đó xới trộn vào đất.
  • Nếu đất của bạn quá chua hoặc nhiễm phèn quá nặng, hãy thêm chất kiềm để cải tạo chẳng hạn như vôi.
  • Tốt nhất bạn nên kiểm tra và điều chỉnh độ pH của đất khi thời tiết ấm áp. Ngoài ra, bạn nên thêm chất khử chua vào đất ít nhất 3 tháng trước khi gieo trồng để đảm bảo nó có thời gian phát huy tác dụng.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-4-Version-2.jpg.webp

Phần 2: Gieo trồng cây đậu từ hạt​

1. Tìm mua hạt giống​

Cây họ đậu có rất nhiều loại và chúng được chia thành 2 loại chính: loại dây leo và thân bụi. Loại dây leo có thể cao ít nhất từ 1,5 đến 1,8 m và cần phải làm giàn cho chúng leo. Loại đậu thân bụi không phát triển cao, vì vậy chúng không cần làm dàn hay chống đỡ.
  • Đậu xanh, đậu lima và các loại đậu hạt khô (có hình tựa như quả thận) là những lựa chọn phổ biến cho những người làm vườn. Nhiều loại đậu, chẳng hạn như đậu xanh thì có cả hai giống dây leo và thân bụi.
  • Đậu dạng hạt tròn như đậu Hà Lan, đậu tuyết cũng được trồng phổ biến và cũng giống như loại đậu hạt hình quả thận, nó có cả dạng thân bụi và dây leo.
  • Nếu bạn không muốn tốn công sức để lắp đặt xây dựng giàn cột, thì hãy trồng loại cây thân bụi. Mặt khác, nếu bạn thích kiểu giàn leo phủ đầy dây xanh, hoặc khu vườn nhà bạn có các thiết kế cao như hàng rào thì dây leo là một lựa chọn tốt.
  • Các loại đậu thường có bộ rễ mỏng manh không thích hợp cho việc cấy ghép. Vì vậy, tốt nhất bạn nên trồng chúng từ hạt trực tiếp xuống đất.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-5-Version-2.jpg.webp

2. Tẩm vi khuẩn nốt rễ Rhizobia vào hạt để cây khỏe mạnh hơn​

Vi khuẩn nốt rễ Rhizobia giúp cây họ đậu hấp thụ nitơ, việc tẩm chúng vào hạt giống là một thủ thuật phổ biến. Bạn hãy mở gói hạt giống hoặc cho nó vào một túi nhựa, sau đó xịt ước nhẹ, rồi đổ gói vi khuẩn Rhizobia vào túi, lắc đều để vi khuẩn bao phủ hết hạt.
  • Bạn có thể tìm mua vi khuẩn Rhizobia qua mạng hoặc và tại các cửa hàng vật tư làm vườn.
  • Rhizobia là một loại vi khuẩn có trong đất, nó tổng hợp nitơ bằng cách hình thành mối quan hệ cộng sinh với các cây họ đậu.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-7-Version-2.jpg.webp

3. Gieo hạt sâu từ 2,5 đến 4 cm và cách nhau 5 đến 15 cm​

Ấn ngón tay của bạn vào đất tạo thành một lỗ rồi sau đó gieo một hạt giống vào. Gieo hạt theo hàng, nếu bạn muốn trồng nhiều hàng, hãy giữ khoảng cách từ 0,5 đến 1 m mỗi hàng. Hãy kiểm tra gói hạt giống của bạn để biết các yêu cầu về không gian cụ thể của giống cây đậu mà bạn định trồng.
  • Nói chung, các cây đậu thân bụi nên trồng cách nhau khoảng 5 đến 10 cm.
  • Đậu dây leo hoặc trụ đỡ cách nhau khoảng 10 đến 15 cm.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-8-Version-2.jpg.webp

4. Lập giàn hoặc trụ cho cây đậu dây leo​

Các giống đậu dây leo cần thiết kế giàn nâng đỡ, trụ cột hoặc hàng rào để các dây của chúng có thể phát triển lên cao. Cắm cọc cao tầm 1,8 m xuống đất theo từng lỗ gieo hạt, hoặc buộc các thanh tre lại với nhau để tạo thành giàn tre.
  • Không phủ đất lấp hạt cho đến khi bạn đã làm xong giàn leo vì các lỗ sẽ giúp bạn đặt đúng vị trí các giá đỡ.
  • Vì cây họ đậu có bộ rễ khá mỏng manh dễ tổn thương, nên bạn cần phải dựng sẳn các giá đỡ khi gieo hạt. Nếu đợi đến lúc chúng nảy mầm thành cây con rồi mới làm thì có thể gây tổn hại cho cây.
  • Nếu bạn làm giàn leo thì hãy chắc chắn rằng nó không cản ánh sáng mặt trời chiếu vào hạt giống đang gieo trồng.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-9-Version-2.jpg.webp

5. Dùng tay lấp đất phủ hạt​

Khi đã gieo hạt giống vào lỗ, bạn dùng tay lấp đất phủ hạt, sau đó vỗ nhẹ đất, không nên ấn đất quá chặt để hạt còn nảy mầm.
  • Gieo đúng kỹ thuật sẽ giúp bảo vệ hạt giống và khuyến khích nó nảy mầm.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-10-Version-2.jpg.webp

6. Tưới nhẹ sau khi gieo hạt​

Sau khi lấp lỗ gieo hạt và làm chắc đất, bạn hãy tưới nước vừa đủ để giữ ẩm cho đất. Bạn sẽ cần giữ ẩm cho đất, nhưng không nên để đất bị úng. Kiểm tra độ ẩm của đất hàng ngày và tránh để đất bị khô.
  • Quá nhiều nước cũng không tốt cho hạt giống nảy mầm, nên chỉ cần làm ẩm đất và không tưới nước trước khi trồng như bạn có thể làm với các loại cây khác. Ngoài ra, tránh gieo các loại đậu ngay sau cơn mưa lớn.
  • Tùy thuộc vào loại đậu mà bạn trồng, thời gian dự kiến nảy mầm trong vòng 1 đến 2 tuần.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-11-Version-2.jpg.webp

Phần 3: Chăm sóc khu vườn​

1. Tưới nước ít nhất 2 đến 3 lần mỗi tuần để giữ ẩm cho đất​

Để kiểm tra độ ẩm của đất, bạn hãy ấn ngón tay xuống đất, nếu cảm thấy đất khô và không dính vào ngón tay của bạn, thì đã đến lúc bạn nên tưới cây. Nhớ rằng đất không được úng nước.
  • Tưới nước nhẹ vùng trồng để tránh làm cây bị thương. Khi cây trưởng thành, cố gắng tưới trực tiếp vào đất, tránh làm ướt lá vì nếu lá ẩm ướt có thể sinh ra bệnh hại.
  • Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh là giữ cho tán lá của cây càng khô càng tốt. Tưới nước vào sáng sớm để ánh nắng mặt trời có thể làm khô bớt độ ẩm trên lá, không nên cắt tỉa lá hoặc thu hoạch khi cây còn ướt.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-12-Version-2.jpg.webp

2. Quấn dây leo vào trụ giá đỡ khi chúng cao tầm 5 đến 10 cm​

Khi cây con đã quá cao để có thể đứng thẳng, bạn hãy cẩn thận quấn chúng vào giá đỡ.
  • Ngoài ra, nếu bạn sử dụng giàn leo hoặc hàng rào, hãy đan dây leo lên giàn khi chúng phát triển.
  • Nếu bạn để dây leo bị ngã, chúng có thể bị úng hoặc dây bị rối.
  • Phần lớn cây họ đậu không gặp khó khăn khi leo lên giàn sau khi chúng đã phát triển.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-13-Version-2.jpg.webp

3. Loại bỏ sâu bọ bằng tay hoặc sử dụng thuốc diệt côn trùng nếu cần​

Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm ấu trùng côn trùng, bọ cánh cứng, ốc sên và các loài gây hại khác. Bạn chỉ cần dùng tay nhặt chúng khỏi cây nếu chỉ xuất hiện vài con. Đối với những loài sâu bệnh lây nhiễm chẳng hạn như rệp, hãy sử dụng thuốc trừ sâu được dán nhãn cho loại dịch hại này.
  • Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trừ sâu. Nếu bạn không muốn sử dụng hóa chất, hãy dùng vòi nước xịt bay đi côn trùng nhưng phải lưu ý vòi xịt không quá mạnh đến mức có thể làm hư hại cây trồng.
  • Để loại trừ rệp, bạn cũng có thể thả bọ rùa vào khu vườn. Chúng sẽ ăn rệp nhưng không gây hại gì đến cây trồng. Hãy nhớ rằng bạn có thể phải đợi một hoặc hai mùa mới thấy nó hiệu quả.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-15-Version-2.jpg.webp

4. Bón phân không chứa nitơ khi cây đơm hoa​

Hoa sẽ xuất hiện vài tuần sau khi cây con nảy mầm. Sử dụng phân bón tan chậm không chứa nitơ để tăng cường sức sống cho cây. Cây họ đậu không cần nhiều phân bón, nhưng việc bón lót một ít sau khi chúng đã dành nhiều năng lượng để kết hoa sẽ có thể giúp duy trì sự phát triển tốt cho cây.
  • Nếu bạn sử dụng phân bón tan chậm, hãy cẩn thận trộn khoảng một muỗng canh vào đất xung quanh mỗi cây. Ngoài ra, bạn cũng có thể pha loãng phân bón dạng lỏng và tưới cho cây.
  • Cây họ đậu có thể hấp thụ nitơ từ không khí, nên tránh sử dụng phân bón chứa nitơ vì quá nhiều nitơ sẽ dẫn đến sản lượng thấp.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-16-Version-2.jpg.webp

5. Thu hoạch​

Tùy thuộc vào từng loại giống, bạn có thể thu hoạch khoảng 2 tháng sau khi hạt nảy mầm. Đối với các loại đậu ăn quả vỏ mỏng như đậu snap, đậu que, tốt nhất là nên thu hoạch chúng trước khi hạt bên trong già đi. Quả đậu phải giòn, chắc và mềm, các hạt bên trong phải nhỏ và còn non.
  • Các loại đậu lấy hạt khô như đậu đen, đậu đỏ, đậu nành... nên để quả già trên cây. Chúng sẽ sẵn sàng để ta thu hoạch khi vỏ đậu nứt nẻ.
  • Tránh thu hoạch quả khi cây còn ướt. Thu hoạch khi cây khô ráo, không tưới nước trước khi thu hoạch.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-17.jpg.webp

6. Lưu trữ vài quả già vào cuối mỗi vụ​

Hãy để một số quả già cho đến khi chúng rụng một cách tự nhiên. Bóc mở quả ra và lấy hạt, sau đó bảo quản hạt ở nơi khô ráo, thoáng mát để dành cho mùa vụ sau.
  • Hạt ướt sẽ bị hư, vì vậy đừng rửa hạt trước khi cất giữ. Để có kết quả tốt nhất, bạn hãy chọn một vị trí khác trong vườn để tái canh tác cho mùa vụ sau.
aid141828-v4-728px-Grow-Beans-and-Peas-Step-18.jpg.webp

Biên dịch: Thích Làm Vườn
Nguồn: Humans Who Grow Food (www.wikihow.com/Grow-Beans-and-Peas)
 
Thẻ
cây họ đậu

Back
Bên trên